Czy najbliższym osobom przysługuje zadośćuczynienie za śmierć nienarodzonego dziecka?
TAK!
Jest to trochę inne zagadnienie niż to, o którym pisałem w tekście opublikowanym w Rzeczpospolitej . Niemniej jednak dramatyczne okoliczności są podobne.
Ale mimo że tragedia jaka spotyka najbliższych z tego tytułu ma wymiar przede wszystkim osobisty,
odnosi się do niej również prawo. Jest to zwłaszcza prawo cywilne, które reguluje kwestie odszkodowań
Jednym z kluczowych przepisów
jest art. 446 § 4 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.”
Najbliżsi członkowie rodziny to najczęściej CO NAJMNIEJ rodzice, dziadkowie i rodzeństwo.
Wiele zależy od okoliczności. Ale nie samego martwego urodzenia dziecka – gdyż tu przyczyny mogą być różne: wypadek komunikacyjny, pobicie, błąd medyczny (okołoporodowy).
Dużo zależy od zaawansowania ciąży – a ściślej od tego, czy dziecko było zdolne do samodzielnego życia poza organizmem matki w razie zdrowego (niezakłóconego) urodzenia.
Zasadę tę przesądził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 marca 2012 r.
w sprawie o sygnaturze akt I CSK 282/11, a rozwinął znacznie wyroku
z dnia 26 listopada 2014 r. wydanym w sprawie III CSK 307/13.
Zgodnie z tym ostatnim orzeczeniem zadośćuczynienie przysługuje nawet w razie gdy z powodu wypadków do narodzin w ogóle nie doszło, gdyż zmarła również ciężarna matka.
Nieco inaczej jest, gdy szkoda wystąpi wcześniej. Sąd Najwyższy uznał, że „Dziecko w fazie prenatalnej, niezdolne do życia poza organizmem matki, nie może być uznane za zmarłego w rozumieniu art. 446 § 4 k.c.” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2015 roku w sprawie o sygnaturze akt III CSK 286/14).
Wiele zależy od okoliczności. Ale nie samego martwego urodzenia dziecka – gdyż tu przyczyny mogą być różne: wypadek komunikacyjny, pobicie, błąd medyczny (okołoporodowy).
Dużo zależy od zaawansowania ciąży – a ściślej od tego, czy dziecko było zdolne do samodzielnego życia poza organizmem matki w razie zdrowego (niezakłóconego) urodzenia.
Zasadę tę przesądził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 marca 2012 r.
w sprawie o sygnaturze akt I CSK 282/11, a rozwinął znacznie wyroku
z dnia 26 listopada 2014 r. wydanym w sprawie III CSK 307/13.
Zgodnie z tym ostatnim orzeczeniem zadośćuczynienie przysługuje nawet w razie gdy z powodu wypadków do narodzin w ogóle nie doszło, gdyż zmarła również ciężarna matka.
Nieco inaczej jest, gdy szkoda wystąpi wcześniej. Sąd Najwyższy uznał, że „Dziecko w fazie prenatalnej, niezdolne do życia poza organizmem matki, nie może być uznane za zmarłego w rozumieniu art. 446 § 4 k.c.” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2015 roku w sprawie o sygnaturze akt III CSK 286/14).
Niemniej jednak również wtedy możliwe jest zadośćuczynienie za śmierć nienarodzonego dziecka dla najbliższych zmarłego, którzy doznali naruszenia swoich dóbr osobistych – podstawą prawną roszczenia będzie wtedy art. 23-24 Kodeksu cywilnego w związku z art. 448 Kodeksu cywilnego.
