Ideą bloga jest publikowanie eksperckiej wiedzy prawniczej, której wspólnym mianownikiem jest odzyskiwanie należnych świadczeń.
Najwyższy poziom – praktyczne rozwiązania – omówienia spraw
W tym celu, na przykład w procesie o ochronę dóbr osobistych, należy złożyć do sądu rozpoznającego sprawę wniosek o udostępnienie danych użytkownika IP przez administratora strony, na której doszło do pomówienia (czyli przypisania nieprawdziwych, negatywnych cech) lub zniewagi (czyli obrazy).
Sąd zażąda tych danych od przedsiębiorcy prowadzącego dany portal
– prawo pozwala na ujawnienie sądowi tych danych, a firma nie może odmówić przekazania informacji powołując się np. na art. 159 ust. 2 pkt 4 Prawa telekomunikacyjnego.
Już wcześniej podobne orzeczenia wydawał Naczelny Sąd Administracyjny, a obecnie stanowisko takie jednoznacznie wyraża Sąd Najwyższy.
Jak pisaliśmy, w sprawach z zakresu własności intelektualnej doszło do ważnych zmian w procedurze cywilnej. Między innymi utworzono wyspecjalizowane wydziały w sądach okręgowych i apelacyjnych (na przykład w sądach w Poznaniu).
Oprócz tego wprowadzono nowe możliwości zabezpieczenia.
Specjalistyczny oraz sformalizowany charakter postępowania w sprawach własności intelektualnej, a także związane z tym większe możliwości uzyskania danych objętych tajemnicą bankową czy tajemnicą przedsiębiorstwa, spowodowało wprowadzenie w tych sprawach przymusu adwokackiego.
Co to oznacza ?
Jest to prawny obowiązek ustanowienia adwokata jako pełnomocnika procesowego w każdej sprawie własności intelektualnej, w której wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 000 zł.
Warto o tym pamiętać nie tylko z uwagi na kompetencje adwokackie, ale również ze względu na to, że bezskuteczne będą czynności procesowe podejmowane samodzielnie przez strony.
Warto na to zwrócić uwagę również w kontekście czynności związanych z zabezpieczeniem – przede wszystkim odebrania przez komornika środków dowodowych podlegających zajęciu.
Pojawiają się już orzeczenia, z których wynika że nie.
Z analizy ich argumentacji wynika, że zarówno zakaz przemieszczania się jak i nakaz noszenia maseczek zostały wprowadzone bezprawnie, z naruszeniem Konstytucji RP.
Postanowienie SR w Kościanie z 3 czerwca 2020 r., sygn. II W 71/20.
Tak, to możliwe.
Przykłady można mnożyć, ale w tym wpisie skupię się na roszczeniach od Skarbu Państwa.
- Co z wadliwą decyzją?
Jak wiadomo – Skarb Państwa odpowiada za decyzje swoich organów, do których należą np. Inspekcja Sanitarna (tzw. sanepid) oraz Straż Graniczna. W razie błędów w decyzjach dotyczących kwarantanny (np. złe oznaczenie terminów błędy testów) albo innych nieprawidłowości (np. nieuzasadnione przedłużanie izolacji, opóźnienie w badaniu) można decyzję zaskarżyć odwołaniem, a nawet skargą do sądu administracyjnego.
Będzie to słuszne tym bardziej, jeśli wskutek decyzji dane osoby nie mogły dojechać opuścić kraju lub do niego wjechać, albo nie dojechały w terminie do miejsca zatrudnienia i straciły pracę lub zlecenie.
Gdy organ albo sąd administracyjny orzeknie, że decyzję wydano z naruszeniem prawa, poszkodowany będzie miał otwartą możliwość ubiegania się w sądzie o zadośćuczynienie i odszkodowanie za wydanie decyzji niezgodnej z prawem.
2. Odszkodowanie możliwe również bez decyzji
Gdy wskutek bezprawnej kwarantanny doszło do naruszenia wolności czy więzi rodzinnych (przymusowa izolacja), lub – przykładowo – utracono zarobek lub wyjazd wakacyjny, a powodem była działalność podmiotów leczniczych lub laboratoriów, możliwa jest również odpowiedzialność niezależna od decyzji administracyjnej. może również w niektórych przypadkach od razu wystąpić z powództwem o odszkodowanie (obejmującym np. zmniejszony zarobek) lub o zadośćuczynienie za naruszenie dobra osobistego, jakim jest wolność.
Podstawą będzie art. 417 par. 1-2 Kodeksu cywilnego.
W pewnych przypadkach Kodeks cywilny daje możliwość uzyskania odszkodowania oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę także na zasadach słuszności. Do przykładowych mogą należeć sytuacje, gdy doszło do niezdolności poszkodowanego do pracy lub znajduje się on w ciężkim położeniu materialnym.
W tym kontekście warto także pamiętać, że sądy wydają rozstrzygnięcia uznające nakładane przez organy władzy obostrzenia za nielegalne.
Inną, poważną grupą roszczeń są te, które wiążą się z odpowiedzialnością za zarażenie koronawirusem.
Na wstępie – podstawowe pojęcia:
„Dieselgate” to medialne określenie afery, polegającej na:
- stosowaniu w samochodach grupy Volkswagen (marki: VW, Audi, Skoda, Seat, Porsche i Bugatti) produkowanych po 2008 roku oprogramowania do sterowania silnikiem, które zaniżało wartości emisji tlenków azotu podczas testów;
- wprowadzaniu opinii publicznej w błąd co do parametrów pojazdów i ich oprogramowania (np. w materiałach reklamowych i dokumentach homologacyjnych).
„Akcja serwisowa” to określenie wdrożonego przez grupę Volkswagen pod wpływem presji opinii publicznej i organów kontrolnych planu naprawy wadliwych pojazdów.
Mimo zapewnień koncernu okazuje się, że w wielu pojazdach poddanych akcji serwisowej moc oraz moment obrotowy spadają średnio o 10 procent. Wzrasta natomiast zużycie paliwa.
Na podstawie pomiarów eksperci twierdzą, że moment obrotowy został zredukowany przy niższych prędkościach obrotowych (możliwe, że przesunięto czas wtrysku), a celem było zmniejszenie emisji CO2.
Oznacza to szkodę poniesioną przez właściciela takiego pojazdu, którą zrekompensować musi koncern. Jak już wiadomo, odszkodowania można dochodzić przed sądem swojego miejsca zamieszkania.
- Właściwy jest sąd polski (miejsca zamieszkania kupującego)
Jeśli właściciel zawarł w Polsce umowę kupna wadliwego Volkswagena (ale także, Seata, Skody, Porsche czy Audi) w związku z tzw. aferą Dieselgate – może pozwać koncern Volkswagen przed sąd swojego miejsca zamieszkania.
Taka jest konkluzja wyroku Trybunału Sprawiedliwości EU z dnia 9 lipca 2020 r. w/s Verein für Konsumenteninformation vs. Volkswagen AG (sygn. C‑343/19).
TSUE orzekł, że w przypadku gdy:
- w danym państwie członkowskim pojazdy zostały niezgodnie z prawem wyposażone przez ich producenta w oprogramowanie manipulujące danymi dotyczącymi emisji spalin, a następnie
- zostały nabyte od osoby trzeciej w innym państwie członkowskim,
- miejsce urzeczywistnienia się szkody znajduje się w tym ostatnim państwie członkowskim.
2. Termin przedawnienia
Co do zasady wynosi 3 lata. W tym przypadku jednak na świecie doszło już do kilku skazań, a zatem można przyjąć, że sąd polski również uznałby, że mamy do czynienia z czynem zabronionym – co oznaczałoby 20-letni termin przedawnienia.
Poza tym korzystne dla kupujących jest to, że nawet jeśli pojazd został zakupiony ponad 3 lata temu, to termin przedawnienia nie może biec wcześniej niż od września 2015 r., kiedy to ujawniono proceder montowania w samochodach produkowanych przez koncern Volkswagen AG oprogramowania, pozwalającego na manipulację wynikami pomiarów emisji z układu wydechowego.
Natomiast w mojej ocenie początek biegu terminu może być jeszcze późniejszy – a mianowicie od opublikowania w 2018 r. badań przeprowadzonych przez Australijskie Stowarzyszenie Motoryzacyjne we współpracy z Paryską Federacją Internationale de l’Automobile, z których wynika, że nie da się usunąć wadliwości systemu.
Wysokość odszkodowań może wynosić nawet 30% wartości auta.
Czy prawidłowa realizacja wymaga wprowadzenia nowego typu przestępstwa do kodeksu karnego?
Czy suma przymusowa przewidziana w przepisach dotyczących procesu cywilnego nie wystarczy?
Czy za utrudnianie kontaktów należy się odszkodowanie od państwa?
O tym w najnowszym numerze czasopisma „Prokuratura i Prawo”.
Przed tygodniem pojawił się wpis o utworzeniu sądów wyłącznie właściwych do rozpoznawania spraw z zakresu własności intelektualnej.
Sprawy rozpoznawane w tych sądach dotyczyć będą również ochrony unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych, w tym roszczeń z tym związanych.
W tym zakresie wyjaśniamy, że:
- w Sądzie Okręgowym w Poznaniu utworzono Wydział XIX Własności Intelektualnej – jako Sąd I instancji wyłącznie właściwy dla obszarów sądów okręgowych w Gorzowie Wielkopolskim, Jeleniej Górze, Kaliszu, Koninie, Legnicy, Łodzi, Poznaniu, Sieradzu, Szczecinie, Świdnicy, Wrocławiu i Zielonej Górze;
- w Sądzie Apelacyjnym w Poznaniu funkcjonuje obecnie Wydział I Cywilny i Własności Intelektualnej – jako Sąd II instancji wyłącznie właściwy dla obszarów apelacji: katowickiej, krakowskiej (w części), łódzkiej, poznańskiej, szczecińskiej.
Tak orzeka Sąd Najwyższy, i jest to interpretacja korzystna dla poszkodowanych – zwłaszcza gdy sprawa dotyczy przestępstw przeciwko wierzycielom, przeciwko mieniu oraz przeciwko obrotowi gospodarczemu.
Niekoniecznie zresztą zawiadomienie o przestępstwie musi dokładnie wskazywać kwalifikację prawną (nie ma takiego procesowego wymogu), może też obejmować inne zachowania potencjalnego sprawcy przestępstwa (gdyż pojęcie szkody w prawie karnym jest szersze niż w prawie cywilnym).
Poszkodowanymi mogą być nie tylko osoby fizyczne, ale również osoby prawne (np. spółka z o.o., spółka akcyjna, stowarzyszenie), spółki osobowe (spółka jawna, spółka komandytowa), a ponadto osoby bliskie w razie śmierci zmarłego poszkodowanego.
Dzisiaj (1 lipca 2020 r.) wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która ma znaczenie w sprawach dotyczących własności intelektualnej.
Po pierwsze – co to ma wspólnego z odzyskiwaniem należności? Otóż sprawy z zakresu własności intelektualnej to także sprawy o zapłatę należności z tytułu plagiatu lub innego naruszenia praw autorskich (np. w internecie).
Po drugie sprawy tego typu rozstrzygać będą wyłącznie sądy okręgowe: w Gdańsku, Warszawie, Poznaniu, Lublinie i Katowicach (I instancja). Środki odwoławcze rozpoznawać będą sądy apelacyjne w Warszawie i Poznaniu.
Po trzecie wprowadzono ułatwienia dowodowe dla poszkodowanych, poprzez możliwość zabezpieczenia środka dowodowego. Pozwoli to poszkodowanym na zdobywanie od przyszłego pozwanego materiałów potrzebnych do sporządzenia pozwu. Wcześniej zabezpieczenie znane było w prawie autorskim i prawie własności przemysłowej, ale służące nieco innym celom.
Po czwarte wprowadzenie tych przepisów ukróci możliwość odmowy wydania materiałów z powołaniem się np. na tajemnicę przedsiębiorstwa. Dodatkowo, ustawa podaje także przykładowy katalog sposobów zabezpieczenia, do których należeć będzie m. in.:
- odebranie towarów, materiałów, dokumentów, narzędzi użytych do produkcji lub dystrybucji,
- sporządzenie szczegółowego opisu tych przedmiotów;
- pobranie ich próbek
Po piąte, sąd będzie mógł zobowiązać pozwanego lub osobę trzecią do udzielenia informacji o kontrahentach, ilości wyprodukowanych czy zamówionych towarów, a także innych informacji, które są niezbędne do wykazania wysokości roszczenia, jeżeli będzie to uzasadnione szczególnymi okolicznościami.
Wydaje się, że to pozytywne zmiany, które usprawnią walkę sądową.