Po co sądowi biegły? Po co biegły potrzebny jest stronom?
Jak wskazuje tytułowy, angielski odpowiednik pojęcia „biegły”, osoba powołana do pełnienia tej funkcji przez sąd to ekspert w swojej dziedzinie – czyli specjalista najwyższej wagi. Nie jest on jednak świadkiem zdarzeń, których sprawa dotyczy. Poznaje je z akt sprawy.
Dlatego też w procesie cywilnym biegły nie składa zeznań (jak świadek) ale „opinię”. Swoją wiedzę w dziedzinie, w której został powołany wykorzystuje on do odpowiedzi na pytania postawione przez sąd. Czyli do wypowiedzenia się w zakresie tzw. wiadomości specjalnych.
Ze świadkiem łączy biegłego jeszcze coś – w tych samych przypadkach, w których świadek ma prawo do odmowy zeznań, biegły może odmówić opinii.
Istota opinii biegłego polega na podzieleniu się swoją wiedzą po to, aby sąd mógł ustalić pewne fakty. Mogą one dotyczyć spraw medycznych, rolnych, geodezyjnych, drogowych itd. – biegli są powoływani w wielu dziedzinach wiedzy. Dlatego w licznych sprawach wniosek o powołanie biegłego jest niezbędny do wygrania sprawy. Dlaczego? Bo sąd pewnych okoliczności nie może ustalić sam, będąc z zawodu prawnikiem.
Jakie ułatwienia daje obecna procedura?
Na pewno:
Ważne jest więc nie tylko doświadczenie w formułowaniu wniosków – ale również umiejętność wychwycenia zakusów przeciwnika procesowego do powołania biegłego wtedy, kiedy nie jest on potrzebny. Na przykład dla zniechęcenia do kontynuowania sprawy albo przedłużenia jej.
Co ciekawe, procedura cywilna daje możliwość wykorzystania jako opinii biegłego, opinii wydanej w innej sprawie – niekoniecznie cywilnej, ale także karnej, o ile została sporządzona na postanowienie właściwego organu (sądu, prokuratora).
