Czy w sprawie karnej warto mieć obrońcę?

TAK! Oczywiście że tak. Może tylko pomóc.

Najlepiej od momentu, w którym dowiedziałeś się, że możesz mieć postawione zarzuty warto zaangażować prawnika, a na wezwanie Policji lub prokuratury przyjść już z wybranym obrońcą.

Ciekawe są niuanse związane z apelacją od wyroku Sądu I instancji w sprawie karnej.

Czasem apelacja taka MUSI być sporządzona i podpisana przez adwokata (albo radcę prawnego albo radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej – art. 446 § 1 Kodeksu postępowania karnego). Kiedy? Zawsze, gdy składa się ją od wyroku sądu okręgowego, a zarazem nie pochodzi od prokuratora.

Podobnie jest ze skargą kasacyjną, którą musi sporządzić adwokat lub radca prawny.

Natomiast apelacja od wyroku Sądu rejonowego może być apelacją własnoręczną oskarżonego (lub oskarżyciela posiłkowego). Co ciekawe, od 15.4.2016 r. ponownie może mieć miejsce tzw. kontrola totalna rozstrzygnięcia, w przypadku gdy strona nie sformułowała w apelacji żadnych zarzutów (a jedynie wskazała które elementy wyroku kwestionuje i czego się domaga). Ustawodawca wskazuje w uzasadnieniu tej nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, że przywrócenie aktywnej roli sądu wymagało dostosowania regulacji „do faktycznych możliwości prowadzenia postępowania przez strony niekorzystające z profesjonalnego przedstawiciela, co sprowadza się przede wszystkim do zwolnienia ich z obowiązku formułowania zarzutów w odniesieniu do rozstrzygnięcia, a tym samym dokonywania w wypadku niepodniesienia takich zarzutów całościowej kontroli rozstrzygnięcia przez sąd odwoławczy” (tak A. Sakowicz (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Wyd. 10, Warszawa 2023).

Oznacza to, że

od 15.4.2016 r. wyłącznie podmioty profesjonalne w osobie oskarżyciela publicznego, obrońcy lub pełnomocnika (art. 427 § 2 Kodeksu postępowania karnego), są zobowiązane wskazywać zarzuty zaskarżonemu rozstrzygnięciu, a zatem w przypadku tych podmiotów to właśnie sformułowane zarzuty wyznaczają reguły zakres kontroli odwoławczej.

Co więcej, sądy odwoławcze rygorystycznie traktują te kwestie nie mając wątpliwości, że to po stronie obrońcy leży obowiązek wykazania, dlaczego nie zgadza się z zaskarżonym orzeczeniem, jak też przedstawienia rzeczowej w tym przedmiocie argumentacji. Kwestionowanie ustaleń sądu I instancji nie może ograniczać jedynie do bardzo ogólnych stwierdzeń (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie – II Wydział Karny z dnia 18 lipca 2018 r. II AKa 122/18).

Podsumowując, zagadnienie to ma kilka wymiarów:

  • niektóre czynności w procesie karnym wymagają udziału obrońcy,
  • niektóre mogą być dokonane przez oskarżonego i wiążą się z mniejszymi wymogami,
  • nie ma przeszkód aby oskarżony i obrońca działali równolegle,
  • takie podejście jest wręcz wskazane i wymaga opracowania kompleksowej strategii obrony.

W każdym przypadku doświadczony i roztropny adwokat ułatwi udział w procesie karnym.

Zobacz także inne artykuły: