Wakacje to czas wypadków – jak wywalczyć odszkodowanie?
Wakacje to czas beztroski: wyjazdy, podróże, imprezy. Często wiążą się one jednak z ryzykiem – a właściwie z wieloma rodzajami ryzyka. Jakimi? Ruch drogowy, umowa z biurem podróży, przebywanie nad wodą, sport, alkohol. To tylko kilka przykładowych „pól minowych”.
Co zrobić w razie gdy doznamy szkody?
Przede wszystkim to zależy od rodzaju szkody.
1. Szkoda – czyn zabroniony
Odszkodowanie należy się na przykład w razie wypadku – na przykład drogowego. W czasie wakacji statystycznie wypadków jest sporo w związku z różnego rodzaju podróżami. Trzeba przy tym pamiętać, że w tej sytuacji osoba poszkodowana może domagać się zwrotu kosztów leczenia, opieki, zakupu sprzętu medycznego, a także zadośćuczynienia za krzywdę.
Jednak jeśli uczestniczyliśmy w wypadku jako piesi, z udziałem pojazdu mechanicznego (np. samochodu, autobusu, tramwaju, pociągu) to posiadacz pojazdu odpowiada na zasadzie ryzyka, czyli nie trzeba wykazywać winy w powstaniu szkody (art. 435-436 Kodeksu cywilnego).
Jeśli wypadek jest śmiertelny, osoby najbliższe zmarłemu mogą dochodzić zadośćuczynienia, z tym że każda osoba ma prawo indywidualnie domagać się sumy pieniężnej za swoją własną utraconą więź ze zmarłym (art. 446 Kodeksu cywilnego).
Warto też pamiętać o powiązaniu ogólnej podstawy prawnej z odpowiednimi przepisami szczególnymi, na przykład Prawa o ruchu drogowym czy też Kodeksu karnego.
2. Szkoda – umowa
Na tej podstawie możemy dochodzić odpowiedniej kwoty w razie gdy podczas wypoczynku kontrahent nie wywiąże się z umowy. Może to dotyczyć np. sprzedaży przedmiotu (jak choćby wadliwy bądź niezgodny z umową sprzęt sportowy) czy też świadczenia usług (jak choćby usługi przewozu bagażu, lotu samolotem, usługi hotelowej i agroturystyki czy też usług biura podróży).
Natomiast nie musimy udowadniać że to „nasza wina”. To na sprzedawcy leży obowiązek przedstawienia nam dowodów, że przyczyna szkody jest inna niż jego zachowanie.
W wielu przypadkach warto sięgnąć do ustaw, takich jak ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 511), Prawo lotnicze (Dz.U. z 2022 r. poz. 1235) czy też ustawa o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 221).
Ważne mogą być również przepisy konsumenckie.
Nie wolno zapominać o szczególnych zasadach zgłaszania reklamacji z tytułu rękojmi za wady, w tym obowiązki niezwłocznego zgłoszenia wad rzeczy, a także o terminach przedawnienia. Często znaczenie może mieć również posiadanie przez usługodawcę (na przykład biuro podróży) polisy ubezpieczeniowej z tytułu szkód wywołanych w ramach działalności. To znacznie zwiększa gwarancję odzyskania środków, na przykład w razie upadłości przedsiębiorcy.
