Miałem ostatnio kilka porad dotyczących zachowku. Byłem przy tym zaskoczony, ile kwestii się pojawia wokół tego tematu. Postanowiłem więc nieco wyjaśnić praktyczne problemy.
Czym jest zachowek?
Jest sposobem zabezpieczenia interesów majątkowych osób najbliższych zmarłego.
Oczywiście spadkodawca może większość majątku przekazać w drodze testamentu albo darowizny. To jego „święte” prawo. Ale właśnie poprzez zachowek krewni (czyli dzieci, wnuki, prawnuki, a także rodzice) oraz małżonek mogą żądać wyrównania ze spadku, który otrzymała inna osoba.
Jak to zrobić?
Jest to roszczenie procesowe, więc zasadniczo wnosimy pozew o zapłatę.
Czyli występujemy o zasądzenie od spadkobiercy bądź zapisobiercy kwoty zachowku, która wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by przypadał danej osobie przy dziedziczeniu ustawowym jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni, a w innych wypadkach – połowa wartości tego udziału (art. 991 Kodeksu cywilnego).
Ale pozew wiąże się po pierwsze z kosztami, po drugie z ustaleniem właściwości sądu i opracowaniem dokumentacji, a po trzecie – z konfliktem. Pozwany bądź pozwani najczęściej podważają relacje uprawnionych ze zmarłym, wysokość zachowku, poprawność wyliczeń itd.
Co zatem warto zrobić?
Wysłać na początek pismo polubowne. Z wezwaniem do notarialnej ugody w sprawie zachowku.
To rozwiązanie szybkie, tańsze i często bezkonfliktowe. Pozwala na rozłożenie zachowku na raty. Jest dobrowolne i odbywa się w uprzejmej atmosferze kancelarii notariusza. Ma przy tym walor dokumentu urzędowego i może być wyegzekwowane.
Proponujemy takie rozwiązania klientom, którzy często z ulgą przyznają, że pozwala im to w ogóle wystąpić o zachowek, gdyż bali się sądu i wszystkiego co wiąże się z procesem o zapłatę.
